Machineveiligheid

De Arbowet

Omdat er in het verleden veel ongelukken gebeurden in fabrieken en werkplaatsen, hebben overheden wetgeving opgezet rondom het thema veiligheid en machineveiligheid in het bijzonder.

In Nederland is dat uitgewerkt in de Arbeidsomstandighedenwet, kortweg de Arbowet. Die wet geeft de overheid handvatten om bedrijven te dwingen om voor een bepaalde mate van veiligheid te zorgen voor hun werknemers. Of dat in de praktijk van alledag ook gebeurt, is daarbij natuurlijk een ander verhaal. In ieder geval hebben we in Nederland de Inspectie SZW (voorheen: Arbeidsinspectie), die de opdracht heeft om erop toe te zien dat bedrijven zich aan die wet houden en zo nodig te handhaven middels waarschuwingen of boetes. Immers de Arbowet stelt simpelweg dat een werkgever verplicht is om veilige machines aan z’n werknemers ter beschikking te stellen.

Is het nodig om met machineveiligheid bezig te zijn?

Kennelijk wel, want er gebeuren in veel bedrijven nog steeds (soms ernstige) ongevallen met machines. Elk jaar weer zijn er zo’n 2000 slachtoffers van ernstige arbeidsongevallen en daarnaast nog duizenden slachtoffers van kleinere ongevallen, om maar niet te spreken van de bijna-ongevallen. De grote vraag is hoe dat nu komt.

Onderzoek toont aan dat er meerdere oorzaken zijn aan te wijzen, maar die zijn eigenlijk onder te verdelen in twee hoofdgroepen:

• Menselijke factoren (gemakzucht, gebrek aan kennis, te weinig geld beschikbaar stellen, productie belangrijker vinden dan veiligheid, enz.)
• Technische factoren (slijtage, defecten, technisch ondoordachte constructie, onvoldoende afscherming, slecht functionerende besturing, enz.)

In essentie zijn die ‘Technische factoren’ voor een groot deel ook ‘Menselijke factoren’, immers slijtage is vaak gebrekkig onderhoud, defecten worden niet (snel genoeg) gerepareerd, mensen denken onvoldoende na over veilige machineconstructies of afschermingen, mensen krijgen te weinig tijd om de machinebesturing fail-safe te maken of zelfs maar gewoon in orde te maken. Het heeft allemaal met tijd en geld, dus met menselijke beslissingen te maken.

Maar als de goede wil er is, kun je een heel eind komen.

Verbeteren van de veiligheid van machines begint hier!

Een goed begin is om menselijke factoren als oorzaak van ongevallen met machines zoveel mogelijk te beperken. Dat betekent dat machines niet moeten uitnodigen tot gevaarlijke handelingen. En dan niet door machines dicht te spijkeren, maar door werkbare en doordachte maatregelen te nemen, die door de medewerkers gedragen worden.

Een goed uitgangspunt daarvoor is de in elk bedrijf verplichte RI&E en in het verlengde daarvan kan dan een risicobeoordeling van de aanwezige machines uitgevoerd worden op basis van de Richtlijn Arbeidsmiddelen en/of de verschillende CE-richtlijnen. Kijk hiervoor op de pagina met downloads.

Maar ook bij de inkoop van machines zal al van tevoren nagedacht moeten worden over veiligheid. Zo moet een nieuwe machine altijd een CE-markering dragen als teken dat de machinebouwer ervoor heeft gezorgd dat de machine aan de actuele wet- en regelgeving voldoet. Maar de praktijk blijkt ook hierin nogal weerbarstig.

Wij kunnen met u meedenken over de veiligheid van uw aanwezige of nog in te kopen machines. Maar we kunnen ook een RI&E of risicobeoordeling voor u uitvoeren, zodat u weet waar de knelpunten zitten, en met creatieve oplossingen bijdragen aan een veiliger werkomgeving voor uw medewerkers.